ÖSYM Gözetmen Ne Kadar Alır? 2025 Ücretleri, Tarihsel Arka Plan ve Güncel Tartışmalar
Özet: 2025’te ÖSYM gözetmen ücreti ne seviyede?
2025’in ilk yarısında (Ocak–Haziran) saha kaynaklarında paylaşılan listelere göre gözetmen için yaklaşık 1.223 TL ödenmiştir; yedek gözetmen için 1.070 TL, salon başkanı için 1.338 TL gibi kalemler de yer alır. Bu tutarlar dönemsel memur maaş katsayısına bağlı olarak Temmuz zammıyla güncellenir ve ikinci yarıda artış beklenir. Ücretler sınavdan sonra genellikle kısa sürede (yaklaşık bir hafta içinde) hesaplara geçer. :contentReference[oaicite:0]{index=0}
Ücretleri belirleyen çerçeve: Memur katsayısı ve görev türü
ÖSYM’nin sınav görevleri; bina sınav sorumlusu, bina yöneticisi, salon başkanı, gözetmen, yedek gözetmen gibi rollere ayrılır. Her rolün katsayıya bağlanan ayrı bir karşılığı bulunur; yılın ilk ve ikinci yarısında katsayı değiştikçe ücretler de revize edilir. 2025’in ilk yarısına ait listelerde yer alan tutarlar bu sistemin yansımasıdır; Temmuz 2025 sonrası “zamlı” tablolar duyurulmuştur. :contentReference[oaicite:1]{index=1}
Ne zaman yatar?
Uygulamada ödemeler sınavı izleyen günlerde ve çoğunlukla yaklaşık 1 hafta içinde yatırılmaktadır. Banka ve muhasebe akışına göre küçük sapmalar olabilir. :contentReference[oaicite:2]{index=2}
ÖSYM’nin tarihsel arka planı: Merkezî ölçme ve yerleştirmenin yükselişi
Türkiye’de yükseköğretime geçişin merkezî bir kurumca yürütülmesi fikri 1970’lerde olgunlaştı. ÜSYM (Üniversitelerarası Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi) 1974’te kuruldu; 1981’de YÖK’e bağlanarak bugünkü ÖSYM adını aldı. Bu dönüşüm, artan aday sayısı karşısında standart, geçerli ve güvenilir test uygulamalarını ülke sathına ölçeklemek amacı taşıyordu. :contentReference[oaicite:3]{index=3}
Merkezî sınav kültürünün kökleri
Türkiye’de “yüksek riskli” merkezî sınavlar yalnızca üniversiteye girişte değil, ortaöğretime geçişte ve kamu personel alımlarında da sistemin belirleyici bir parçası hâline geldi. Tarihsel seyir, 1950’lerden itibaren sınavla öğrenci alan okullardan günümüzün yaygın ölçme düzenine uzanır. :contentReference[oaicite:4]{index=4}
Güncel akademik tartışmalar: Adalet, geçerlik ve sınav ekonomisi
Geçerlik ve ölçme kalitesi
Akademik literatür, merkezî sınavların yordama ve uygunluk geçerliğini tartışır: Sınav puanlarının sonraki başarıyı ne ölçüde öngördüğü ve kapsam geçerliği (müfredatla uyum) başat başlıklardır. Türkiye örnekleminde yapılan çalışmalar, merkezî test puanlarıyla okul başarı göstergeleri arasındaki ilişkileri farklı yöntemlerle inceleyerek bu sorulara cevap arar. :contentReference[oaicite:5]{index=5}
Psiko-sosyal etkiler
Merkezî sınavların yoğun rekabet iklimi, sınav kaygısı, iyi oluş ve öğrenmenin niteliği üzerinde tartışılır. Son dönem çalışmaları, sınav-merkezli başarının öğrencilerde kaygıyı artırdığını, derin öğrenme yerine test odaklı stratejileri teşvik ettiğini; rehberlik ve psikolojik desteğin bilimsel yöntemlerle ele alınmasının önemini vurgular. :contentReference[oaicite:6]{index=6}
Adalet ve erişim
Merkezî sınavlar fırsat eşitliği açısından “aynı ölçütle değerlendirme” avantajını sunsa da, sosyoekonomik arka planın hazırlık imkânlarına etkisi, ölçme hataları ve bölgesel farklılıklar gibi başlıklar tartışılır. Türkiye eksenli değerlendirmeler, rekabetin işbirliği ve sosyal becerilerin geri plana itilmesine yol açabildiğini; bunun eğitim ekosistemi üzerinde yan etkiler doğurduğunu belirtir. :contentReference[oaicite:7]{index=7}
Gözetmenlik bağlamında saha gerçekleri: Ücretin ötesinde
İş yükü ve sorumluluk
Gözetmen; kimlik ve salon kontrolü, talimatların uygulanması, sınav güvenliğinin sağlanması, tutanak süreçleri gibi görevleri üstlenir. Büyük ölçekli sınavlarda dakiklik, prosedür bilgisi ve tarafsızlık kritik kabul edilir. Bu görünmeyen emek, sınavların milyonlarca aday için güvenilir biçimde yürütülmesinin omurgasıdır. (Tarihsel ve kurumsal rolün çerçevesi için bkz. ÖSYM’nin resmî “tarihsel gelişme” sayfası.) :contentReference[oaicite:8]{index=8}
Ücretlerin bağlama göre değişmesi
Gözetmen ücretleri; sınav türü (ÖSYM/MEB/e-sınav), dönem (Ocak–Haziran / Temmuz–Aralık), vergi dilimi ve görev (asal/yedek) gibi değişkenlere göre farklılaşır. Açık lise ve MEB sınavlarında bandın daha farklı seyrettiği farklı kaynaklarda görülür; bu, kurumlar arası tarife ve katsayı farklarının doğal sonucudur. :contentReference[oaicite:9]{index=9}
2025 İçin Pratik Yanıt
“ÖSYM gözetmen ne kadar alır?” sorusunun 2025 cevabı, yılın ilk yarısındaki uygulamada yaklaşık 1.223 TL (gözetmen) olup, Temmuz katsayı güncellemesiyle tutarlar artış göstermektedir. Sınav sonrası ödemeler genellikle ~1 hafta içinde yapılır. Dönem ve sınav türüne göre değişiklik olabileceği için görevi kabul etmeden önce güncel katsayıya göre ilan edilen listeye bakmak gerekir. :contentReference[oaicite:10]{index=10}
Kaynaklar
• 2025 ilk yarı ücret listelerine yer veren haber/duyuru niteliğindeki derlemeler (gözetmen ≈ 1.223 TL; yedek gözetmen ≈ 1.070 TL; salon başkanı ≈ 1.338 TL). :contentReference[oaicite:11]{index=11}
• Aynı dönemi doğrulayan diğer paylaşımlar; ödemelerin ~1 hafta içinde yattığı bilgisi. :contentReference[oaicite:12]{index=12}
• Temmuz 2025 sonrası katsayı güncellemesi ve “ikinci yarı” ücret tablosu vurgusu. :contentReference[oaicite:13]{index=13}
• ÖSYM’nin kuruluşu ve tarihsel gelişimi (ÜSYM→ÖSYM). :contentReference[oaicite:14]{index=14}
• Merkezî sınavlara ilişkin akademik ve popüler literatür (geçerlik, kaygı, sınav-merkezlilik). :contentReference[oaicite:15]{index=15}
::contentReference[oaicite:16]{index=16}